Zabbix, 2001 yılında Alexei Vladishev tarafından geliştirilen ve şu anda dünya çapında yaygın olarak kullanılan açık kaynaklı bir BT izleme çözümüdür. Merkezi bir sunucu üzerinden, dağıtık yapılar dahil olmak üzere çok sayıda sistem ve cihazı izleyebilir.
Hem küçük ölçekli şirketler hem de büyük kurumsal firmalar tarafından kullanılabilir.

Tamamen ücretsizdir ve açık kaynak kodludur.
Genişletilebilir ve eklentilerle özelleştirilebilir.
Güçlü analiz ve raporlama özellikleri sunar.
Ölçeklenebilir yapısıyla binlerce cihazı izleyebilir.

Zabbix’in Kullanım Alanları

Zabbix, aşağıdaki alanlarda izleme, uyarı ve analiz süreçlerini yönetmek için kullanılır:

Sunucu İzleme

Linux, Windows, FreeBSD ve diğer işletim sistemlerindeki sunucu performansını takip eder.
CPU, RAM, disk kullanımı, I/O işlemleri, işlem yükü gibi metrikleri ölçer.
Özelleştirilmiş scriptler ile detaylı log takibi yapabilir.

Ağ Cihazları ve Trafik İzleme

Switch, router, firewall, access point gibi ağ cihazlarını SNMP, ICMP ve diğer protokollerle izler.
Bant genişliği kullanımı, port durumları, paket kaybı gibi önemli verileri toplar.
NetFlow, sFlow, IP SLA gibi protokolleri destekleyerek gelişmiş analizler yapabilir.

Veritabanı İzleme

MySQL, PostgreSQL, Oracle, MS SQL gibi veritabanlarının performansını izler.
Sorgu süreleri, bağlantı sayıları, I/O işlemleri gibi detaylı metrikleri takip eder.
Veritabanındaki belirli tabloları ya da girişleri sürekli olarak kontrol edebilir.

Uygulama ve Servis İzleme

Web siteleri, API servisleri, mikro hizmet mimarileri izlenebilir.
HTTP yanıt süreleri, kullanıcı istekleri ve hata kodları analiz edilebilir.
Örneğin, bir e-ticaret sitesinin sipariş sayfasının erişilebilirliği Zabbix ile sürekli izlenebilir.

Sanal Makineler ve Bulut İzleme

VMware, Proxmox, KVM, Hyper-V ve diğer sanallaştırma platformlarını destekler.
AWS, Azure ve Google Cloud’daki kaynak kullanımını takip eder.
Örneğin, AWS EC2 instance CPU kullanımı %90’ı geçerse uyarı verebilir.

IoT ve Endüstriyel İzleme

Akıllı sensörler, enerji tüketimi ve IoT cihazlarının durumunu izleyebilir.
Endüstriyel üretim tesislerindeki sensör verilerini toplayabilir.
Örneğin, bir fabrikadaki sıcaklık sensörleri belirlenen eşiği geçtiğinde alarm verebilir.

Gerçek Dünya Kullanım Örnekleri

Zabbix, birçok sektörde farklı amaçlar için kullanılır. İşte bazı gerçek dünya senaryoları:

✅ Banka ve Finans Kuruluşları

ATM’lerin erişilebilirliğini ve ağ bağlantısını izler.
Veritabanı performansını kontrol eder ve anlık raporlar oluşturur.
Kart işlemlerinin yanıt süresini takip eder ve gecikmelerde uyarı gönderir.

✅ E-Ticaret Siteleri

Sunucu yanıt süresini analiz eder ve çökmeleri önlemek için aksiyon alır.
Ödeme sistemlerinin stabil çalıştığını sürekli olarak test eder.
Stok yönetimi API’lerinin sağlıklı çalıştığını doğrular.

✅ Telekom ve İnternet Servis Sağlayıcıları

Ağ cihazlarının ve fiber optik hatların durumunu takip eder.
Veri merkezlerinde trafik dalgalanmalarını izler.
Özellikle DDoS ataklarını algılayarak önlem alınmasını sağlar.

✅ Sağlık Sektörü

Hastanelerdeki kritik sistemlerin (MRI cihazları, hasta takip sistemleri) çalışma durumunu izler.
Sunucu çökmesi veya veri kaybı risklerine karşı erken uyarı sağlar.

✅ Üretim ve Sanayi

Makine performansını ve üretim hattı verilerini analiz eder.
Sensörlerden gelen verileri sürekli kontrol eder ve belirli eşiklerde alarmlar oluşturur.

Zabbix Bildirim Yöntemleri

Zabbix, herhangi bir sorun tespit ettiğinde çeşitli bildirim yöntemleriyle yöneticilere bilgi iletebilir.

🔔 Desteklenen Bildirim Türleri

E-posta bildirimi (SMTP desteği ile)
SMS mesajı (GSM modem veya üçüncü parti servislerle)
Telegram, Slack, Discord entegrasyonu
Webhook ile özel entegrasyonlar (Örneğin, bir CRM sistemine otomatik kayıt açma)
Sesli arama (Özelleştirilmiş scriptlerle)
Jira, ServiceNow gibi ITSM sistemleriyle entegrasyon

📌 Örnek Senaryo

Bir e-ticaret sitesinin veritabanı sunucusu çökerse:

Zabbix sunucu çökmesini tespit eder.
Otomatik olarak ilgili BT ekibine e-posta ve Slack mesajı gönderir.
Eğer belirli bir süre içinde yanıt gelmezse SMS ile bir yöneticiye haber verir.
Sorun çözüldüğünde tüm ekibe “Sorun giderildi” bildirimi gönderir.

Zabbix’in Avantajları

✅ Tamamen ücretsizdir – Ticari izleme yazılımlarına kıyasla büyük bir maliyet avantajı sağlar.
✅ Ölçeklenebilir – Küçük ofislerden büyük veri merkezlerine kadar her ölçekte çalışabilir.
✅ Geniş topluluk desteği – Açık kaynak olduğu için sürekli geliştirilen eklentilere sahiptir.
✅ Esnek yapı – Kendi özel metriklerinizi ekleyebilir, özel uyarılar ve aksiyonlar oluşturabilirsiniz.

Sonuç

Zabbix, BT altyapısını izlemek ve optimize etmek için mükemmel bir araçtır. Kapsamlı izleme yetenekleri, geniş entegrasyon seçenekleri ve güçlü bildirim sistemleri sayesinde şirketler, kurumlar ve bireysel kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir.

Özellikle sistem yöneticileri, ağ mühendisleri ve DevOps ekipleri için proaktif bir izleme çözümü sunar.

Zabbix Server Vmware ve Proxmox iso ile hazır olarak kullanıp kurma işlemi için Zabbix Sunucu VMware ve Proxmox Kurulumu ve Zabbix Agent Windows ve Linux Sunuculara Kurulumu yazımıza bakabilirsiniz.

Zabbix Nedir?